334. Ինչպիսի՞ նախադասություններ են տրվածները: Դրանք ընդարձակի՛ր, դարձրո՛ւ յոթ–ութ բառանի:

            Երկիրը պտտվում է:
Ամեն օր մեր Երկիր մոլորակը պտտվում է։
            Հասկանում ենք:

            Ընկերները հեռանում են:
Իմ ընկերները հեռանում էն երկրից որ գնան ուրիշ երկրներ։
            Մոռացել ես:
Մոռացե՞լ ես որ այսօր գնում էնք Երեվան պարկ։
            Գտա:
Ես երբ սբոսնում էի ես գտա խաղալիքներ։

335. Նախադասություններն ընդարձակի՛ր երկուական բառով:

            Փորձենք:
            Աղջիկները կպատմեն:
            Մեծերը կլսեն:
            Դուք կընտրեք:
            Ճամփորդը վերադարձավ:

336. Նախադասությունները պատճենիր և դրանցում սևացրու այն բառերը, որոնք պատասխանում են փակագծում նշված հարցերին։

            Մի հարուստ մարդ իր փոքրիկ խանութում արդար մեղր էր ծախում: (ինչպիսի՞)
            Փաթեթում բամբուկե փորագրված գավազան էր, փոքրիկ, ասեղնագործ թասակ          և սև ու դեղին թիկնոց, որի լայն օձիքի վրա ապշեցուցիչ գեղեցիկ նախշեր էին          գործված: (ինչպիսի՞)
            Մեզնից ոչ հեռու կանգնած մատղաշ ծառը կորացել էր, իսկ նրա կատարին      հաստ օղակով կախված լիանայի վրա մի թռչուն էր թառել: (որտե՞ղ)
            Բեռնատարները առավոտյան պետք է շարժվեր գործարանից: (ե՞րբ)
            Մի րոպե լիանայի վրա նստած մնալուց հետո թռչունը ցած թռավ: (ե՞րբ)
            Այդ ընթացքում ծառի գագաթին բարձրացած որսորդը երկար պարաններով    երկու մեծ պարկ իջեցրեց, որոնց մեջ չղջիկներն էին: (որտե՞ղ)
            Առավոտ ծեգին հավաքեցինք մեր հանդերձանքը և ճամփա ընկանք: ( ի՞նչը)

Կարդա տեքստը և հիշիր

Նախադասության գլխավոր անդամներ են համարվում ենթական և ստորոգյալը, որոնք արտահայտում են նախադասության հիմնական ասելիքը, մյուս անդամները կոչվում են երկրորդական անդամներ կամ լրացումներ։ Լրացումները կարող են լինել ենթակայի լրացումներ և ստորոգյալի լրացումներ։ Այն նախադասությունը, որը կազմված է միայն մեկ  ենթակայից և ստորոգյալից, կոչվում է պարզ համառոտ նախադասություն, եթե գլխավոր անդամներից բացի նախադասության մեջ կան երկրորդական անդամներ, ապա այդ նախադասությունը կոչվում է պարզ ընդարձակ նախադասություն։ Եթե նախադասության կազմում կա մեկից ավել ստորոգյալ, ապա նախադասությունը բարդ  է։

Ինչո՞ւ էր Չալանկը ամռան օրերին տանջվում ճանճերից։
Որովհետև նրա պոչը կտրել էն։
2․ Փորձիր հիշել շան հետ կապված որևէ հետաքրքիր պատմություն և համառոտ գրել դա։

Հաչիկո շունը ծնվել է 1923թ. նոյեմբերի 10-ին ճապոնական Ակիտա քաղաքում: Ծնվելուց հետո կենդանուն նվիրեցին բժշկության պրոֆեսորի, ով շանը տվեց Հաչիկո անունը: Նա հավատարիմ շուն էր, որն ուղեկցում էր ամենուր իր տիրոջը: Այդ շան զարմանալի հավատարմությունը Ակիտա-ինու ցեղատեսակի շներին դարձրեց հավատարմության խորհրդանիշ:
1925 թվականին շան տերը ինֆարկտից մահացավ, երբ Հաչիկոն մեկուկես տարեկան էր: Ամեն օր շունը գնում էր Սիբույա կայարան ու սպասում պրոֆեսորին մինչև մութն ընկնելը:
Կենդանին գիշերում էր իր հայրենի տան մոտ, որի դռները փակ էին:

3․ Բնութագրեք պատմվածքի շանը, խոսքը հիմնավորիր տեքստից հատվածներով։
Շունը շատ բարի էր։
4․ Տեքստից դուրս գրեք անձնանիշ և իրանիշ 5-ական գոյականներ, դրանք դրեք գործիական հոլովով։

Անձնանիշ
Մարդկանցով
մուրացկաններով
բարեկամներով
մայրիկներով
հայրիկներով

Իրանիշ
լոբիներով
թփերով
ժամանակով
բակով
ծառերով
5․ Տքստում գտեք 1-ին, 2-րդ և 3-րդ դեմքով գործածված եզակի թվով դերանուններ, դրանք դարձրեք հոգնակի։

ես-մենք

դու-դուք

նա-նրանք

ինձ-մեզ

նրան-նրան

Կոչական

341. Նախադասության րնդգծված բառերը հանի՛ր: Ի՞նչ է փոխվում (նախադասության արտահայտած միտք, ինչ–որ տեղեկություն, բառերի դասավորություն, այլ բառեր և այլն): Ի՞նչ կանվանես ընդգծված բառերը:

            Դավի՛թ, շախմատի առաջին գիրքը տասնհինգերորդ դարում է գրվել՝    Իսպանիայի թագաժառանգի համար:

            Այդ օրվանից մինչև այսօր, երեխանե՛ր, շախմատի բազմաթիվ գրքեր են             հրատարակվել (ավելի քան հիսուն հազար անուն):

            Դու ամեն ինչ գիտե՞ս ֆուտբոլի մասին, ֆուտբոլի՛ստ:
            Ֆուտբոլիստների շապիկների վրա, Վահե՛, 1937 թվականին են առաջին անգամ             համարներ գրել:
            Ֆուտբոլիստներին պե՞տք են այդ համարները, Սամվե՛լ:
            Համարները, փոքրի՛կ, գրում են, որ հանդիսատեսներն ավելի լավ           կողմնորոշվեն:

շախմատի առաջին գիրքը տասնհինգերորդ դարում է գրվել՝    Իսպանիայի թագաժառանգի համար:
            Այդ օրվանից մինչև այսօր, շախմատի բազմաթիվ գրքեր են հրատարակվել (ավելի քան հիսուն հազար անուն):
            Դու ամեն ինչ գիտե՞ս ֆուտբոլի մասին:
            Ֆուտբոլիստների շապիկների վրա, 1937 թվականին են առաջին անգամ             համարներ գրել:
            Ֆուտբոլիստներին պե՞տք են այդ համարները:
            Համարները գրում են, որ հանդիսատեսներն ավելի լավ           կողմնորոշվեն:

Երբ կան կոչականները իմանում ենք թե ում է հարցը տրված։

342. Նախադասության ընդգծված բառերն ի՞նչ են ցույց տալիս: Նախադասությունների կետադրությանն ուշադրություն դարձրո՛ւ և փորձի՛ր բացատրել:

            Եղիշե՛, այդ նամակն ինձ կտա՞ս կարդալու:
            Հասմի՛կ, այս երկտողից.բացի ուրիշ բան չի՞ գրել:
            Պետք է արտասանե՞ս, Նվա՛րդ:
            Ո՞ւմ ես փնտրում այդպես, Արսե՛ն:
            Գնանք, Խորե՛ն, քեզ ծանոթացնեմ Չարենցի հետ:
            Բանաստեղծությունդ, սիրելի՛ս, անհաջող է ստացվել:
Նախադասության ընդգծված բառերը կոչականներ են ցույց են տալիս ում է տրված հարցը

Նախադասության ընդգծված բառերը կոչականներ են նրանք ցույց են տալիս թե ում է տրված հարցը

343. Ընդգծված բառերը կոչականներ են: Այդ անունը բացատրի՛ր:
կոչականներ են ցույց են տալիս ում է տրված հարցը։

344. Կետերի փոխարեն կոչականներ գրի՛ր:

            Երիկա՛, դինոզավրերն ինչո՞ւ են ոչնչացել:
            Արիանա՛, դու քայլող մեքենա տեսե՞լ ես:
            Նա իսկապե՞ս իր բնակարանը գազանանոցի է վերածել, Եվա՛:
            Մարդն ինչքա՞ն ժամանակ կարող է դիմանալ առանց խմելու, Աննա՛:
            Գիտե՞ս, Մարի՛, ռոբոտներին էլ է օդ պետք:
            Ի՜նչ ասես չես մտածի, Նատալի՛ հիմա էլ որոշել ես նոր տեսակի ծաղի՞կ աճեցնել:

345. Ա և Բ խմբերի նախադասություններում ընդգծված կոչականները համեմատի՛ր և տարբերությունների մասին գրի՛ր:

            Ա. Եղբա՛յր, էսպես էլ բա՞ն կլինի:
            Բ. Ա՛յ եղբայր, էսպես էլ բա՞ն կլինի:
            Ա. Եվ դու խուսափո՞ւմ ես հարցի պատասխանը փնտրելուց, փիլիսոփա՛:
            Բ. Եվ դու խուսափո՞ւմ ես հարցի պատասխանը փնտրելուց, իմսատո՛ւն            փիլիսոփա:
            Ա. Լավ կլիներ, չէ՞, որ փչովի մեքենա ունենայինք, գյուտարա՛ր, ավտոտնակ էլ            պետք չէր լինի:
            Բ. Լավ կլիներ, չէ՞, որ փչովի մեքենա ունենայինք, պարո՛ն գյուտարար, ավտոտնակ էլ պետք չէր լինի:
Կոչականներին ավելանում են լրացումներ։

346. Ընդգծված կոչականները բառակապակցություններ դարձրո՛ւ (լրացումներ ավելացրո՛ւ) և փոխի՛ր շեշտի տեղը:

            Օրինակ՝
Կարծես թե արդեն ամեն ինչ հասկանալի է, Անահի՛տ: – Կարծես թե արդեն ամեն ինչ հասկանալի է, բարի՛ Անահիտ:

            Բարի՛ տղա, քեզ թվում է ֆուտբոլի մասին ամեն ինչ գիտե՞ս:
           Գի՛ժ փոքրիկ, լեզուներ սովորելը շատ հետաքրքիր է:
            Ինձ այս նկարի ստեղծման մասին կպատմե՞ս, հետաքրքի՛ր նկարիչ:
            Շանդ պահի՛ր,. որ մոտ գամ, սիրու՛ն հովիվ.
            Գիտե՞ս,ուժե՛ղ ճամփորդ, այդ կողմով գնալ չարժե, ոչ մի հետաքրքիր բան չկա:
            Իզուր չէիք եկել,սիրու՛ն երեխաներ, երեկոն լավ անցավ:

347 Նախադասություններ կազմի՛ր՝ տրված բառերն ու բառակապակցությունները գործածելով որպես կոչականներ:

            Բարի՛ մարդիկ, հարգելի՛ ծնողներ, ի՛մ հեռատես ընկեր, անտառի՛ ծառեր, ա՛յ կամակոր աղջիկ:

Բարի՛ մարդիկ դուք լա՞վ էք։
հարգելի՛ ծնողներ,դուք վաղը դպրոց չեք գալու։
ի՛մ հեռատես ընկեր,ես կարոտում էմ ձեզ։
անտառի՛ ծառեր,դուք շատ սիրուն եք։
ա՛յ կամակոր աղջիկ դու շատ հոքատար էս։

Ուշադիր կարդա ընդգծիր այն հատվածները, որոնք արդեն դու գիտեիր, չմացածդ սովորիր։

Նախադասությունն արտահայտվում է բառով կամ բառերի կապակցությամբ և ավարտուն միտք է հաղորդում: Նախադասությունն ավարտվում է վերջակետով:
Նախադասության գլխավոր անդամներն են ենթական և ստորոգյալը: Ենթական պատասխանում է ո՞վ, ովքե՞ր, ի՞նչ(ը), ինչե՞ր(ը) հարցերին: Դա այն առարկան է, որին ստորոգյալի միջոցով որևէ հատկանիշ է վերագրվում: Ստորոգյալը ցույց է տալիս հատկանիշ և այն վերագրում (ստորոգում) է ենթակային: Պատասխանում է ի՞նչ է անում, ի՞նչ է լինում, ի՞նչ արեց, ի՞նչ եղավ, ո՞վ է, ի՞նչ է ինչպիսի՞ն է և նման այլ հարցերի:
Պարզ համառոտ նախադասությունը կազմված է միայն գլխավոր անդամից կամ անդամներից:
Պարզ ընդարձակ նախադասությունը կազմված է գլխավոր անդամներից (անդամից) և նրանց միտքը լրացնող այլ անդամներից (լրացումներից):
Նախադասության բազմակի անդամները (նույն անդամի հետ կապված, նույն հարցին պատասխանող անդամները) իրարից տրոհվում են ստորակետով, իրար միանում են ու, և, կամ, նաև, և՛… և՛, թե՛… թե՛, կա՛մ… կա՛մ, ո՛չ… ո՛չ և նման բառերով (շաղկապներով):
Կոչականը այն անձը կամ առարկան է, որին դիմում է խոսողը: Կոչականի վրա դրվում է շեշտ: Եթե կոչականը լրացում ունի, շեշտն անցնում է լրացման վրա: Կոչականն իր լրացումներով նախադասության մյուս անդամներից տրոհվում է ստորակետով:

Ереван – столица Республики Армения. Это большой и красивый город. Он находится в Араратской долине. Через город протекают реки Раздан и Гетар. Вдали видны Арарат и Арагац. В Ереване очень красивые улицы и проспекты, парки и площади. Много памятников и фонтанов. Гости города с интересом осматривают его новые улицы, театры и стадионы, восхищаются его древними памятниками, музеями и картинными галереями.
Ереван – один из самых древних городов мира. Ему около трёх тысяч лет. Он был основан царём Аргишти. Ереван много веков играл важную роль в жизни Армении, а с 1918 года стал столицей Армении, гордостью армян, сердцем республики.

Ответьте на вопросы.

1. Где находится Ереван?
   Араратской долине
   2. Какие реки протекают через Ереван?
   Раздан и Гетар
   3. Какие горы видны вдали?
   Раздан и Гетар
   4. Какие в Ереване улицы, проспекты, площади?
   В Ереване очень красивые улицы и проспекты парки и площади
2. Что осматривают гости столицы?
   театры стадионы и его новые улицы
   6. Сколько лет Еревану?
   3000

Продолжите ряд однокоренными словами, используя данные ниже слова.
Составьте 3-4 предложения.
Родина, родной,родня род, родиться,рождение . Сила, сильный.
Город городок,городской . Забота, заботиться,заботливый .
Слова для справок: городок, родной, родиться, родня, сильный, городской, заботиться, заботливый, рождение.

Допишите предложения по образцу:
Образец: Армен живёт в Ереване. Ереван – столица Армении.

1. Коля живёт в Москве. Москва – столица России.
   2. Жан живёт в Париже. Париж – столица Франции
   … . 4. Джон живёт в Лондоне. Лондон – столица Англии .
   Скажите, почему слова Ереван, Россия, Коля, Армен пишутся с большой
   буквы?
   Потому что это имена.

Имена людей, клички животных, названия стран, городов, деревень, гор и долин, рек и озёр пишутся с большой буквы: Армения, Арарат, Раздан, Севан, Карен, Таня, Тузик, Мурка.

Угадайте, какие буквы пропущены в данных словах. Запишите слова, которые пишутся с большой буквы.
Вардан, .река, Раздан, озеро, .Ереван, .Степанакерт, Гюмри, Горис, Проспект, Саша, Город, дерево, .Армения.

Ответьте на вопросы.

1. Как тебя зовут?
   Миа
   2. Где ты живёшь?
   В Армении
   Как называется твой родной город или село?
   Ереван
   3. Кто твой любимый писатель?
   У меня нету такого

Вставь пропущенные слова.
Ереван много веков играл важную роль в жизни Армении. Он находится в Араратской долине. Через город протекают реки Раздан и Гетар. Вдали видны Арарат и Арагац. Туристы осматривают наш древний город, и его памятниками.
Слова для справок: находится, протекают, играл, видны, осматривают

Составьте и запишите словосочетания со словом родной.
край (какой?) –Родной страна (какая?) –Родная
язык (какой?) –Родной земля (какая?) –Родная
город (какой?) –Родной деревня (какая?) –Родная
дом (какой?) –Родной сторона (какая?) –Родная
село (какое?) –Родное столица (какая?) –Родная