May 23

Մայրենի հաշվետվություն

Մայիս
https://miakarapetyan.edublogs.org/2025/05/05/%d5%a3%d5%b8%d6%80%d5%ae%d5%b6%d5%a1%d5%af%d5%a1%d5%b6-%d5%a1%d5%b7%d5%ad%d5%a1%d5%bf%d5%a1%d5%b6%d6%84-5/
Ապրիլ
https://miakarapetyan.edublogs.org/2025/04/29/%d5%a3%d5%b8%d6%80%d5%ae%d5%b6%d5%a1%d5%af%d5%a1%d5%b6-%d6%84%d5%a5%d6%80%d5%a1%d5%af%d5%a1%d5%b6%d5%b8%d6%82%d5%a9%d5%b5%d5%b8%d6%82%d5%b6-4/ https://miakarapetyan.edublogs.org/2025/04/25/%d5%a3%d5%b8%d6%80%d5%ae%d5%b6%d5%a1%d5%af%d5%a1%d5%b6-%d6%84%d5%a5%d6%80%d5%a1%d5%af%d5%a1%d5%b6%d5%b8%d6%82%d5%a9%d5%b5%d5%b8%d6%82%d5%b6-3/ https://miakarapetyan.edublogs.org/2025/04/16/%d5%a3%d5%b8%d6%80%d5%ae%d5%b6%d5%a1%d5%af%d5%a1%d5%b6-%d6%84%d5%a5%d6%80%d5%a1%d5%af%d5%a1%d5%b6%d5%b8%d6%82%d5%a9%d5%b5%d5%b8%d6%82%d5%b6-2/ https://miakarapetyan.edublogs.org/2025/04/14/%d5%b0%d6%80%d5%a1%d5%b6%d5%bf-%d5%b4%d5%a1%d5%a9%d6%87%d5%b8%d5%bd%d5%b5%d5%a1%d5%b6-%d5%af%d5%a1%d5%b6%d5%a1%d5%b9-%d5%a4%d5%a1%d5%b7%d5%bf%d5%a8/ https://miakarapetyan.edublogs.org/2025/04/10/%d5%a1%d6%80%d5%a5%d5%a3%d5%a8-%d5%b0%d5%b8%d6%82%d6%80%d5%ab-%d6%83%d5%a5%d6%80%d5%ab%d5%b6%d5%a5%d6%80%d5%ab-%d5%b4%d5%b7%d5%bf%d5%a1%d5%a4%d5%a1%d5%ac%d5%a1%d6%80-%d5%a1%d5%b5%d5%a3%d5%b8%d6%82/ https://miakarapetyan.edublogs.org/2025/04/07/%d5%a3%d5%b8%d6%80%d5%ae%d5%b6%d5%a1%d5%af%d5%a1%d5%b6-%d6%84%d5%a5%d6%80%d5%a1%d5%af%d5%a1%d5%b6%d5%b8%d6%82%d5%a9%d5%b5%d5%b8%d6%82%d5%b6/ https://miakarapetyan.edublogs.org/2025/04/07/%d5%b0%d5%a1%d5%a6%d5%a1%d6%80%d5%a1%d5%b6-%d5%b0%d5%a1%d5%be%d6%84-%d5%ab-5_%d6%80%d5%a4-%d6%87-6-%d6%80%d5%a4-%d5%b0%d5%a1%d5%bf%d5%be%d5%a1%d5%ae%d5%b6%d5%a5%d6%80%d5%a8%d6%89/

Մարտ
https://miakarapetyan.edublogs.org/2025/03/07/%d5%a5%d6%80%d5%a3%d5%ab-%d5%b0%d6%80%d5%a1%d5%ba%d5%b8%d6%82%d5%b5%d6%80%d5%a8-%d5%a1%d5%be%d5%a5%d5%bf%d5%ab%d6%84-%d5%ab%d5%bd%d5%a1%d5%b0%d5%a1%d5%af%d5%b5%d5%a1%d5%b6/

May 21

2024-2025թթ.-ի ուս.տարվա ամփոփում

«Պատմություն» առարկայի ամփոփում/ Հայոց պատմություն, Համաշխարհային պատմություն/

1.Ներկայացնել 10 ամենակարևոր իրադարձությունները/ժամանակագրությամբ/:
Հայկական լեռնաշխարհի առաջին վաղ պետական կազմավորման` Արատտայի մասին հիշատակություններ-Մ.թ.ա 28-27-րդ դար
Տուշպա մայրաքաղաքի հիմնադրում- Մ.թ.ա 830
Արգիշտի Առաջինը հիմնադրում է Էրեբունի ամրոցը-Մ.թ.ա 782
Արտաշատ մայրաքաղաքի հիմնադրում-Մ.թ.ա 185
Տիգրան Մեծի գահակալում-Մ.թ.ա 95-55
Ծոփքի միացումը Հայքին-Մ.թ.ա 94
Հայ-հռոմեական պատերազմի սկիզբ-Մ.թ.ա 69
Արածանիի ճակատամարտ-Մ.թ.ա 68
Արտաշատ պայմանագրի կնքում-Մ.թ.ա 66
Հռանդեայի ճակատամարտ-Մ.թ.ա 62

2. Ներկայացնել,հիմնավորել 5 թագավորների ամենանշանակալի, կարևոր գործողությունները:
Տիգրան Մեծ – Տիգրանակերտ քաղաքի հիմնադրում
Սարդուրի I – Տուշպա մայրաքաղաքի հիմնադրումը
Վաղարշ I – Վաղարշապատ քաղաքի հիմնադրումը
Արգիշտի I – Էրեբունի ամրոցի հիմնադրումը
Շամ (Սամոս) Երվանդական – Սամոսատի հիմնադրումը

3. Փաստերով հիմնավորել 5 ամենանշանակալից իրադարձությունները:

1.301 թվականին Հայաստանը ընդունեց քրիստոնեությունը ընդունվեց որպես պետական կրոն։ Դա ամենանշանակալի իրադարձություն էր, քանի որ մենք ունեցանք մեր կրոնը։

2.405 թվականին մենք ունեցանք Հայոց գրերը։ Բոլորի համար կարևոր է ունենալ գրեր, և այն ժամանակ շատ քիչ երկրներ ունեին գրեր։

3.Ավարայրի ճակատամարտը նաև շատ կարևոր էր մեզ համար, քանի որ մենք չփոխեցինք մեր կրոնը։ Ավարայրի ճակատամարտը տեղի է ունեցել 451թ մայիսի 26-ին։

4.Հռոմեական կայսրության կործանում: 476 թ.

5.Տիգրան մեծը գալիս է Պարսկաստանից Հայաստան թագավոր թառնալու համար:

4. Ներկայացնել  5 ամենակարևոր հայտնագործությունները:
Կրակի հայտնաբերումը, առաջին պետական կազմավորումների առաջացումը, սեպագրի ստեղծումը, փիլիսոփայության գիտության առաջացումը, թատրոնի ստեղծումը։

Տեղադրել բոլոր ամիսների հաշվետվությունները/ սեպտեմբերից մայիս  ամիսների/:
Սեպտեմբեր ամսվա հաշվետվություն
Հոկտեմբեր ամսվա պատմության հաշվետվություն
Նոյեմբեր ամսվա հաշվետվություն, 6-րդ դաս.
Հաշվետվություն
Փետրվար ամսվա հաշվետվություն, 6-րդ դաս.
Ապրիլ ամսվա հաշվետվություն, 6-րդ դասարան

Տեղադրել համապատասխան հղումները.

Ուսումնասիրությունները

Նախագծերը

Թարգմանությունները

Մեկ էջի սահմանում  մանրամասն ամփոփել՝ ինչ թեմաներ ենք ուսումնասիրել:


Ուսումնասիրել ենք հայերի ծագումնաբանության մասին, սովորել ենք դարերը, քննարկել ենք Հայկ և Բելը, ուսումնասիրել ենք քարտեզները և կատարել ենք նախագծեր։ Հոկտեմբեր ամսին ուսումնասիրել ենք օրացույցը և պարզել , թե որն է օրացույցի հայրենիքը։ Ուսումնասիրել ենք Արատտա երկրի մասին։ Ուսումնասիրել ենք, թե ինչ են բացահայտում հնագետները, ազգագրագետներն ու դրամագետները։ Ծանոթացել ենք առասպելների և լեգենդների ստեղծման պատճառներին, տարբեր ազգերի մոտ աշխարհի մասին հին պատկերացումներին, թե ինչ աստվածների են երկրպագել հնագույն ժողովուրդները, և հատկապես թե ինչ անուններ և տեսք է ունեցել արևի աստվածը։ Նոյեմբեր ամսին ուսումնասիրել ենք Հին եգիպտոսը, պարզել ենք, թե ովքեր են փարավոնները, ինչպես են ձևավորվել առաջին պետությունները Եգիպտոսում։ Ուսումնասիրել ենք փարավոնների դամբարանները՝ բուրգերը, ինչպես նաև ծանոթացել ենք Սֆինքսի հետ։ Ուսումնասիրել ենք մարդկանց կրոնական պատկերացումները ՝ կախարդություն, ոգեպաշտություն, տոտեմիզմ և այլն։ Սովորել ենք, թե ով է Համուրապպի թագավորը և թե ինչ օրենսգիրք է նա կազմել։ Ծանոթացանք Միջագետքի, աստվածների, մարդկանց ստեղծման լեգենդներին, Գիլգամեշի էպոսին։ Ուսումնասիրել ենք մարդկանց կրոնական պատկերացումները ՝ կախարդություն, ոգեպաշտություն, տոտեմիզմ և այլն։ Սովորել ենք, թե ով է Համուրապպի թագավորը և թե ինչ օրենսգիրք է նա կազմել։ Ծանոթացանք Միջագետքի, աստվածների, մարդկանց ստեղծման լեգենդներին, Գիլգամեշի էպոսին։ Ուսումնասիրել ենք հայրերի ծագումնաբանության մասին, սովորել ենք դարերը, քննարկկել ենք Հայկ և Բելը, ուսումնասիրել ենք քարտեզները, րացույցը և պարզել , թե որն է օրացույցի հայրենիքը։ Ուսումնասիրել ենք Արատտա երկրի մասին։ Ուսումնասիրել ենք, թե ինչ են բացահայտում հնագետները, ազգագրագետներն ու դրամագետները։ Ծանոթացել ենք առասպելների և լեգենդների ստեղծման պատճառներին, տարբեր ազգերի մոտ աշխարհի մասին հին պատկերացումներին, թե ինչ աստվածների են երկրպագել հնագույն ժողովուրդները, և հատկապես թե ինչ անուններ և տեսք է ունեցել արևի աստվածը։ Մենք ուսումնասիրել ենք Վանի թագավորության վերելքն ու անկումը։
Դիտարկել ենք նրա հզորացման պատճառները Ասորեստանի թուլացման շրջանում։
Քննարկել ենք Արգիշտի I-ի և Սարդուրի II-ի նվաճողական քաղաքականությունը։
Ուսումնասիրել ենք Էրեբունի (Երևան) քաղաք-ամրոցի հիմնադրումը Ք. ա. 782 թ․։
Վերլուծել ենք թագավորության տարածքային ընդլայնումն ու առևտրային ուղիների վերահսկումը։ Ուշադրություն ենք դարձրել վերաբնակեցումների քաղաքականության դերին։
Քննել ենք Ասորեստանի ուժեղացման ազդեցությունը Վանի թագավորության վրա։
Դիտարկել ենք Սարդուրի II-ի պարտությունն ու տարածքային կորուստները։
Ուսումնասիրել ենք Ռուսա I-ի ջանքերը թագավորության վերականգնման համար։
Քննարկել ենք Սարգոն II-ի արշավանքն ու Վանի թագավորության թուլացումը։
Վերլուծել ենք թագավորության անկման տարբեր վարկածները։ Ուսումնասիրել ենք Հռոմեական քաղաքակրթության առաջացումը, որը սկսվել է Ապենինյան թերակղզում։ Հռոմը հիմնադրվել է Ք. ա. 753 թ.՝ ըստ ավանդության Հռոմուլոսի կողմից։ Նախկինում Հռոմը եղել է արքայական պետություն, սակայն Ք. ա. VI դարի վերջին աստիճանաբար դարձավ հանրապետություն։ Հռոմի բնակչությունը բաժանվում էր պատրիկների և պլեբեյների՝ որոնց իրավական վիճակը փոփոխվեց ժամանակի ընթացքում։ Հռոմում ձևավորվեց մագիստրատուրա՝ պետական գործադիր մարմին, իսկ ժողովրդական տրիբունը վետոյի իրավունք ուներ։ Հռոմը հաջողությամբ մղեց պատերազմներ, որոնք հնարավորություն տվեցին տարածվել դեպի Կարթագեն և Մակեդոնիա։ Հուլիոս Կեսարի և Օկտավիանոսի ղեկավարությամբ կայսրությունը հասավ իր ծավալների գագաթնակետին։ Ուսումնասիրել ենք նաև Սոլոնի գործունեությունը՝ որպես Հին Աթենքի կարևորագույն բարենորոգիչ։ Հունական քաղաքակրթությունը հիմք դրեց փիլիսոփայությանը, գիտությանը և արվեստին։ Հռոմեական քաղաքակրթությունը զարգացրեց իրավունքը, ճարտարապետությունը և կառավարման ձևերը։ Երկուսն էլ կարևոր ժառանգություն են թողել Եվրոպայի մշակույթում։
Հունաստանը սիմվոլ է մտքի ազատության և գեղեցկության իդեալների։ Հռոմը՝ կարգ ու կանոնի, ուժի և պետության կառուցվածքի խորհրդանիշ։

Գնահատիր ինքդ քեզ՝ հիմնավորելով:
7

Գնահատում է ծնողը՝ հիմնավորելով:

Գնահատում եմ 8, քանի որ չնայած դասարանում պասիվությանը, Արիանան կատարել է բոլոր առաջադրանքները, ծանոթ է բոլոր թեմաներին։

May 19

Ամփոփիչ գրավոր աշխատանք

  1. Հետևյալ երևույթներից որո՞նք են ֆիզիկական.
    1. սառույցի հալվելը
    2.ջրի գոլորշիանալը
    3. պղնձի սևանալը տաքացնելիս
    4.բաժակի կոտրվելը
  2. Հետևյալ երևույթներից որո՞նք են քիմիական.
    1.ջրի եռալը
    2.արծաթի զարդի սևանալը
    3.երկաթի ժանգոտվելը
    4.կաթի թթվելը
  3. Թվարկե՛ք քիմիական ռեակցիաների հատկանիշները:
    Բերե՛ք օրինակներ:
    Քիմիական երեվույթների հատկանիշները 1․ գույնի, 2․հոտի, 3․համի փոփոխությունը 4․եներգյաի անջատումը կամ 5․կլանումը, 6․նստվացքը։
  4. Սահմանե՛ք ֆիզիկական երևույթ հասկացությունը:
    Այն երևույթները, որոնց ընթացքում նյութերը (մարմինները) փոխում են վիճակը, ձևը, չափերը, կոչվում են ֆիզիկական երևույթներ:Ֆիզիկական երևույթների ընթացքում նյութերը չեն փոխարկվում այլ նյութերի, այսինքն՝ նոր նյութեր չեն առաջանում:
  5. Նշե՛ք ֆիզիկական երևույթի օրինակեր:
    Սառույցի հալվելը
    Բաժակի կոտրվելը
  6. Սահմանե՛ք քիմիական երևույթ հասկացությունը:
    Քիմիական են անվանում այն երևույթները, որոնց ընթացքում  նյութերը փոխարկվում են  մեկը մյուսի, այսինքն` նոր նյութեր են առաջանում:Ոսկին և Արծաթը իրար ջրիկ տեսակում խառնելիս ստացվում է համաձուլվացկ և տեղի է ունենում քիմիական երեվույթ։
  7. Նշե՛ք քիմիական երևույթի օրինակներ:
    Փայտի այրումը
    Կաթի թթվելը
  8. Ինչու՞ չի կարելի այրել կենցաղային աղբը:
    Աղբը չի կարելի այրել, որովհետև դրանից առաջանում են շատ թունավոր նյութեր։
  9. Ի՞նչ է մեխանիկական շարժումը:
    Մեխանիկական շարժումը որոշակի ժամանակահատվածում մարմնի դիրքի փոփոխությունն է այլ մարմինների նկատմամբ։
  10. Ի՞նչի նկատմամբ է շարժվում գետում լողացող ձուկը:
    Գետում լողացող ձուկը շարժվում է ափի նկատմամբ:
  11. Ի՞նչով է իրարից տարբերվում շարժումները:
    Շարժումները իրարից տարբերվում են նրանով, որ նրանք լինում են արագ, դանդաղ, ուղիղ, կոր, անհավասարաչափ և հավասարաչափ:
  12. Ի՞նչ է ցույց տալիս արագությունը:Ի՞նչ միավորներով է այն չափվում:
    Մարմինների շարժումը քանակապես բնութագրող մեծությունը կոչվում է արագություն:Արագությունը չափվում է մ/վ, սմ/վ, կմ/ժ և այլ միավորներով:
  13. Ե՞րբ են մարմինները փոխում իրենց շարժման արագությունը:
    Երբ մարմնի վրա ազդում է ուժ, դրա շարժման արագությունը կարող է փոփոխվել։
  14. Ի՞նչ տառով են նշանակում ուժը:
    F տառով
  15. Ո՞ր ուժն է կոչվում առանձգականության ուժ:
    Առաձգականության ուժը այն ուժն է, որն առաջանում է, երբ մարմինը ճնշում է կամ ուժ գործադրում որևէ մակերևույթի վրա:
  16. Ե՞րբ են առաջանում մարմինների ձևափոխություն:
    Երբ ուժի ազդեցությունը անցնում է միևնույն ժամանակ բազմաթիվ դիրքերում:
  17. Ուժի չափման միավորը ի՞նչպես է կոչվում:
    Կոչվում է նյուտոն (N)։
  18. Ի՞նչ է մարմնի կշիռը:
    Այն ուժը, որով մարմինը Երկրի ձգողության հետևանքով ազդում է անշարժ հորիզոնական հենարանի կամ ուղղաձիգ կախոցի վրա, կոչվում է մարմնի կշիռ։
  19. Ո՞ր երևույթն են անվանում տիեզերական ձգողությունը:
    Տիեզերական ձգողությունը այն ուժն է, որն առաջանում է ցանկացած երկու մարմինների միջև, որոնք ունեն զանգված։ Այս ուժը գործում է նրանց միջև և քաշում է դրանք միմյանց։
  20. Ո՞ր ուժն է կոչվում ծանրության ուժ:
    Այն ուժը,որով Երկիրն է դեպի իրեն ձգում որև մարմին,կոչվում է ծանրության ուժ:
  21. Ի՞նչ է բնութագրում ջերմաստիճանը:
    Ջերմաստիճանը մարմինների տաքացվածության աստիճանը քանակապես բնութագրող ֆիզիկական մեծություն է:
  22. Ե՞րբ են մարմինները ջերմային հավասարակշռության վիճակում:
    Երբ տաք և սառը մարմինները հպվում են, որոշ ժամանակ անց նրանց ջերմաստիճանները հավասարվում են: Այդ պահին նրանք գտնվում են ջերմային հավասարակշռության վիճակում:
  23. Ջերմաչափի ի՞նչ տեսակներ գիտես:
    Սնդիկային, Էլեկտրական, մետաղային, հեղուկային
  24. Ինչպե՞ս պետք է օգտվել բժշկական ջերմաչափից:
    Սնդիկի սյունը սկզբնական վիճակին վերադարձնելու համար անհրաժեշտ է ջերմաչափը թափահարել: Հետո հպել մարմնին, առավել հաճախ դնել թևի տակ և սպասել մինչև սնդիկը կբարձրանա և կդադարի բարձրանալ՝ այդպիսով ցույց տալով մարմնի ջերմաստիճանը։
  25. Ո՞ր երևույթներն են կոչվում հալում և պնդացում:
    Նյութի անցումը պինդ վիճակից հեղուկ վիճակի կոչվում է հալում:
     Հալման հակառակ երևույթը, երբ նյութը հեղուկ վիճակից անցնում է պինդ վիճակի, կոչվում է պնդացում:
  26. Ո՞ր մեծություն է կեչվում եռման ջերմաստիճան:
    Այն ջերմաստիճանը, որի դեպքում հեղուկը եռում է, կոչվում է եռման ջերմաստիճան:
  27. Ինչու՞ է Արեգակը համարվում Երկրի վրա կյանքի և ջերմության գլխավոր աղբյուրը:
    Արեգակը Երկրի վրա կյանքի և ջերմության գլխավոր աղբյուրն էորովհետև այն մշտապես արձակում է լույս և ջերմություն, որոնք ապահովում են կյանքի համար անհրաժեշտ պայմանները:
  28. Վառելանյութի ի՞նչ տեսակներ գիտես:
    Փայտ, ածուխ, նավթ, բնական գազ
  29. Կա՞ն արդյոք Երկրի ընդերքում ջերմային էներգիայի այլ աղբյուրներ:
    Երկրի ընդերքում ջերմային էներգիայի աղբյուրներ կանօրինակ՝ երկրաջերմային աղբյուրները (գեյզերներ, տաք աղբյուրներ):
  30. Ե՞րբ են մարմինները համարվում էլեկտրականացված :
    Մարմինները համարվում են էլեկտրականացվածեթե նրանք ձեռք են բերում ավելորդ կամ պակաս էլեկտրոններ:
  31. Ինչպե՞ս են պարզում մարմինների էլեկտրականացված լինելը:
    Մարմնի էլեկտրականացված լինելը պարզում են՝
    Մյուս մարմինների հետ փոխազդեցությամբ (օրինակ՝ թղթի կտորներ գրավելով):
    Էլեկտրասկոպի օգնությամբ:
  32. Ո՞րքան է նորմալ աչքի լավագույն տեսողության հեռավորությունը։
    25
  33. Թվարկե՛ք մարդու աչքի մասերը և նշե՛ք դրանց նշանակությունը։
    Մարդու աչքի հիմնական մասերն են՝
    Եղջերաթաղանթ – նպաստում է լույսի բեկմանը
    Ակնաբյուրեղ – փոփոխում է ձևը՝ հարմարվելով հեռավորությանը (ակոմոդացիա)
    Ապակենման մարմին – բեկում է լույսը և պահպանում աչքի ձևը
    Ցանցաթաղանթ – լույսի ընկած ճառագայթներից առաջացնում է պատկերը, փոխանցում գրգիռը գլխուղեղ
    Ծիածանաթաղանթ – կարգավորում է բիբի բացվածքը
    Բիբ – անցք է, որը կարգավորում է աչքի մեջ մտնող լույսի քանակը
  34. Ձեզ հայտնի ի՞նչ եղանակով են կարճատեսությունը շտկում։
    Կարճատեսությունը շտկվում է ցրող ոսպնյակներով ակնոց դնելով, որպեսզի ճառագայթները ճիշտ ընկնեն ցանցաթաղանթի վրա։
  35. Ի՞նչ է պետք անել տեսողության արատները կանխելու համար։
    Տեսողության արատները կանխելու համար անհրաժեշտ է՝
    Պարբերաբար հանգստացնել աչքերը լարված աշխատանքից հետո
    երկար չդիտել հեռուստացույց կամ չաշխատել համակարգչով
    Աշխատել լավ լուսավորված տարածքում
    Չկռանալ չափազանց գրքի կամ տետրի վրա՝ պահպանել մոտ 25 սմ հեռավորություն
    Գրելիս ապահովել ճիշտ լուսավորություն՝ ձեռքը ստվեր չգցի
    Չկարդալ պառկած վիճակում կամ շարժվող տրանսպորտում
    Ի՞նչով է պայմանավորված մարմիների գույնը։
    Ո՞ ր գիտնական է ապացուցել,որ արեգակի սպիտակ լույսը,տարբեր գույնի ճառագայթների համախումբն է։
  36. Ի՞նչ է բջիջը։
    Բջիջը կենդանի օրգանիզմների կառուցվածքային տարրական միավորն է, որն օժտված է կենդանի օրգանիզմին բնորոշ հատկանիշներով։ Այն հանդիսանում է բոլոր օրգանիզմների հիմնական կառուցվածքային և ֆունկցիոնալ միավորը։
  37. Որո՞նք են բջջի բաղադրության հիմնական քիմիական տարրերը։
    Ածխածին (C), ջրածին (H), թթվածին (O), ազոտ (N)։
  38. Որո՞նք են բջջի հիմնական կառուցվածքային մասերը։
    Բջջաթաղանթ, ցիտոպլազմա, կորիզ, օրգանոիդներ։
  39. Ի՞նչ նշանակություն ունի բջջաթաղանթը։
    Բջջաթաղանթը սահմանազատում է բջիջը շրջակայից, ապահովում է նյութերի փոխանակումը միջավայրի հետ, տալիս է բջջին որոշակի ձև և պաշտպանում արտաքին ազդեցություններից։
  40. Ի՞նչպիսին է կենդանիների աչքի կառուցվածքը։
    Կենդանիների աչքերը տարբերվում են միմյանցից։ Ոմանք չեն տեսնում գույները, օրինակ՝ շատ կենդանիներ։ Մեղուները տեսնում են դեղին և կապույտ գույները, նաև անդրամանուշակագույնը, բայց չեն տեսնում կարմիր։ Ձկները տեսնում են միայն մոտ տարածության վրա։ Թռչուններն ունեն սուր տեսողություն, որոշ տեսակների աչքերը շատ զգայուն են։
  41. Թվարկե՛ք արեգակնային սպեկտրի գույներն ըստ հաջորդականության։
    Կարմիր, նարնջագույն, դեղին, կանաչ, երկնագույն, կապույտ, մանուշակագույն։
  42. Ի՞նչից է կախված անթափանց մարմինների գույնը։
    Այն գույնից, որը մարմինը անդրադարձնում է։ Մնացած գույները մարմինը կլանում է։
  43. Ի՞նչից է կախված թափանցիկ մարմիների գույնը։
    Այն գույնից, որը մարմինը թողնում է իր միջով։ Մնացած գույնի ճառագայթները կլանվում են։
  44. Ի՞նչ նշանակություն ունի բջջաթաղանթը։
    Բջջաթաղանթը սահմանազատում է բջիջը շրջակայից, ապահովում է նյութերի փոխանակումը միջավայրի հետ, տալիս է բջջին որոշակի ձև և պաշտպանում արտաքին ազդեցություններից։
  45. Ի՞նչ է հյուսվածքը։
    Հյուսվածքը բջիջների խումբ է, որոնք ունեն միևնույն ծագումը, ձևը, կառուցվածքը, կատարում են նույն ֆունկցիան և միացված են միմյանց միջբջջային նյութով։
  46. Ի՞նչ հյուսվածքներ ունեն բսւյսերը։
    Գոյացնող, ծածկող, հիմնական, փոխադրող, մեխանիկական։
  47. Կենդանական ի՞նչ հյուսվածքներ գիտեք։
    Էպիթելային, շարակցական, մկանային, նյարդային։
  48. Ո՞ր հյուսվածքն է կատարում բույսի և նրա օրգանների հենարանի դեր։
    Մեխանիկական հյուսվածքը, որը ամրություն է տալիս բույսի օրգաններին։
May 16

Անհատական ուսումնական պլան

Տեխնոլոգիայի խմբեր – Հասմիկ Գրիգորյան , Ռիմա Երեմյան

Ֆիզկուլտուրայի խումբը, օրը- Սուսերամարտ երկուշաբթի օրը

Ընտրության խմբեր- Քանդակագործություն

Լրացուցիչ պարապմունք դպրոցում- չեմ հաճախում

Երկարօրյա- չեմ հաճախում

Լրացուցիչ պարապմունք դպրոցից դուրս- Չիներեն, կիթառ, նկարչություն

Նախագծային աշխատանք/հղումը տեղադրել/ –

Դպրոցի երթուղային, որ համարն է (միակողմանի, երկկողմանի)- չեմ օգտագործում

Արշավախմբային ճամփորդություն(բարձունք, Արատես, Արտանիշ․․․․)-Մասնակցել եմ ։

May 5

Գործնական աշխատանք

99.Փակագծերում տրված գոյականները անհրաժեշտ ձևով  գրել համա-
պատասխան տեղերում։
1. Սարի …. երևում էին մոտակա …. բոլոր տները, իսկ ճերմակ …. մեջ
նշմարվում էր մեկ այլ գյուղ։ (գյուղ, գագաթ, մշուշ)
2. Ասֆալտապատ …. սլացող մեքենան կանգ առավ …. ցայտաղբյուրի մոտ, և
…. ելավ վարորդը՝ մի ալեհեր մարդ։ (ճամփեզր, մեքենա, ճանապարհ)
3. Մեր շուրջը սփռված …. երևում էին աշխատող …., որոնք երբեմն ….
ուղղում էին մեր կողմը։ (հայացք, դաշտ, մարդ)
4. Այդ հինավուրց …. արժեքավոր …. կային, որոնք խիստ հետաքրքրեցին ….
մասնակցող մասնագետներին։ (տեղեկություն, ձեռագիր, գիտաժողով)
5. Ամբողջ …. աշխատած …. գործն ավարտել էր, և հիմա …. նայում էր իր
աշխատանքի արդյունքին։ (գոհունակություն, վարպետ, օր)
6. Գեղարվեստական նոր ֆիլմի …. ավարտվել էր, և …. խումբ-խումբ ելնում
էին ….։ (հանդիսատես, դահլիճ, ցուցադրում)
7. Նրա աշխատանքի …. մոտ գտնվող …. վերջերս նոր խանութ է բացվել,
որտեղ վաճառվում են բազմազան ….։ (իր, փողոց, վայր)
8. Աստղերը մեկ-մեկ մարում էին …., փչում էր վաղորդյան սառը …., և լիճը,
թեթև ծփանքով արթնանում էր ուշ …. երկար գիշերվա նիրհից։
(քամի, երկինք, աշուն)
9. Երկրորդ …. ավագը բերել էր հաջորդ …. հարցաշարը, և տարբեր
շարքերում նստած ուսանողները …. որոնում էին հարցերին վերաբերող
թեմաները և տետրում նշում էջերը։ (քննության, դասագիրք, կուրս)
10. Վերջերս կազմակերպված …. մասնակցեցին արվեստի …. սովորող շատ
երեխաներ, որոնց աշխատանքներն արժանացան տարբեր ….։
(մրցույթ, մրցանակ, դպրոց)Առանձին սյունակներով դո՛ւրս գրել եզակի և հոգնակի

1. Սարի գագաթից երևում էին մոտակա գյուղի բոլոր տները, իսկ ճերմակ մշուշի մեջ
նշմարվում էր մեկ այլ գյուղ։ (գյուղ, գագաթ, մշուշ)
2. Ասֆալտապատ 
ճանապարհով սլացող մեքենան կանգ առավ ճամփեզրի ցայտաղբյուրի մոտ, և
մեքենայից ելավ վարորդը՝ մի ալեհեր մարդ։ (ճամփեզր, մեքենա, ճանապարհ)
3. Մեր շուրջը սփռված դաշտում երևում էին աշխատող մարդիկ, որոնք երբեմն հայացքները
ուղղում էին մեր կողմը։ (հայացք, դաշտ, մարդ)
4. Այդ հինավուրց ձեռագրերում արժեքավոր տեղեկություններ կային, որոնք խիստ հետաքրքրեցին գիտաժովում
մասնակցող մասնագետներին։ (տեղեկություն, ձեռագիր, գիտաժողով)
5. Ամբողջ օրը աշխատած վարպետն գործն ավարտել էր, և հիմա գոհունականությամբ նայում էր իր
աշխատանքի արդյունքին։ (գոհունակություն, վարպետ, օր)
6. Գեղարվեստական նոր ֆիլմի ցուցադրումն ավարտվել էր, և դահլիճից խումբ-խումբ ելնում
էին հանդիսատեսներ։ (հանդիսատես, դահլիճ, ցուցադրում)
7. Նրա աշխատանքի փողոցի մոտ գտնվող վայրում վերջերս նոր խանութ է բացվել,
որտեղ վաճառվում են բազմազան իրեր։ (իր, փողոց, վայր)
8. Աստղերը մեկ-մեկ մարում էին երկնքում, փչում էր վաղորդյան սառը քամին, և լիճը,
թեթև ծփանքով արթնանում էր ուշ աշնան երկար գիշերվա նիրհից։
(քամի, երկինք, աշուն)
9. Երկրորդ կուրսի ավագը բերել էր հաջորդ քննության հարցաշարը, և տարբեր
շարքերում նստած ուսանողները դասագրքերից որոնում էին հարցերին վերաբերող
թեմաները և տետրում նշում էջերը։ (քննության, դասագիրք, կուրս)
10. Վերջերս կազմակերպված մրցույթին մասնակցեցին արվեստի դպրոցում սովորող շատ
երեխաներ, որոնց աշխատանքներն արժանացան տարբեր մրցանակների։
(մրցույթ, մրցանակ, դպրոց)Առանձին սյունակներով դո՛ւրս գրել եզակի և հոգնակի

100.Առանձին սյունակներով դո՛ւրս գրել եզակի և հոգնակի
գոյականները։ Երեք եզակի և երեք հոգնակի գոյականներով կազմել նախադասություններ։
Ես նայում եմ սեգ Արագած սարին,
Դարերի ձյուն կա նրա կատարին,
Ժայռեր կան այնտեղ շանթերից կիսված,
Հողմերից ծեծված, արևից կիզված,
Եվ անդունդներ կան գագաթներն ի վար
Վշտի պես խորունկ, ցավի պես խավար…
Սակայն լանջերին արև՜ է, գարո՜ւն,
Աղբյուրն է խոսում, խայտում է առուն,
Բուրմունքը թևին՝ զեփյուռն է խաղում,
Բոսոր կակաչն է հովից ծիծաղում,
Ծաղիկն է բուսնում ժայռին ու քարին,
Թեկուզ դարերի ձյուն կա կատարին,
Թեկուզ հողմածեծ գագաթներն ի վար
Անդունդներ կան մութ, վշտի պես խավար։

ԵԶԱԿԻ ՀՈԳՆԱԿԻ
սարին ժայռեր
ձյուն շղթաներից
կատարին հողմերից
արևից գագաթներ
ցավ լանջերին
գարուն անդունդներ
աղբյուր
առու
բուրմունք
թև
զեփյուռ
կակաչ
ծաղիկ
ժայռին
քարին
վշտի
ԵԶԱԿԻ
1․Գարնան բուրմունքը զեփյուռի հետ պարուրել եր առավոտը։
2․Ձյան փաթիլը որորվելեվ իյնում եր ցած։
3․Ժայռի կատարին արևից չորացացած մի փոքրիկ ծառ կար։
ՀՈԳՆԱԿԻ
1․Կատաղած շունը արձակվեց շղթաներից։
2․Կարծես շուրջս խոր անդունդներ են։
3․Լեռներին լանջերին, գագաթներին դեռ հաստ շերտով ձյուն կա։

101.Փակագծերում տրված բայերը անհրաժեշտ  ձևերով գրել համապատասխան տեղերում։
1. Մայր մտնող արևի ճառագայթները ոսկևորեցին ամեն ինչ, և մի կախարդող
տեսարան ստեղծեցին, որով հիանում էին հյուրանոցի պատշգամբները ելած զբոսաշրջիկները։
(հիանալ, ոսկևորել, ստեղծել)
2. Արդեն բացվել էին պարտեզի ծաղիկները, և հեռվից նայելիս թվում էր, թե մի նախշուն
գորգ է ծածկել պատշգամբի առջև փռված այդ հողակտորը։ (թվալ, ծածկել, բացել)
3. Ցանկապատի հետևում երևաց մի տուն. նրա բակում արևածաղիկներ էին աճել,
որոնք, իրենց գեղեցիկ գլուխները բարձր պահած, կարծես ժպտում անցորդներին։
(ժպտալ, երևալ, աճել)

103.Փակագծում տրված գոյականները համապատասխանեցրու նախադասությանը:

Ոչ մի քայլ չի կարողանում անել առանց օգնության:

Մարզիկը հանդիսատեսների համակրանքներից բացի գավաթն էլ շահեց:

Ռադիոընդունիչ և թթվածնի բալոններ կային տակառների մեջ:

Բոլոր ծովերը կապվում են օվկիանոսների  հետ:

Ըստ օրինակի՝ տասը նախադասություն գրեցի:

Պարզվում է, որ ձկներին դեպի ցանցին են հրապուրում զանազան ձայներով:

Հետաքրքրաշարժ մայրենի

April 29

Գործնական քերականություն

101.      Փակագծում արված թվականներն այնպե´ս գրիր, որ պատասխանեն ոչ թե քանի՞, այլ ո՞ր կամ ո՞րերորդ հարցին (ո՞ր ածանցով դարձրիր):

Օրինակ՝ (Հինգ) տարի է՝ դպրոց եմ գալիս: — Հինգերորդ տարին է՝ դպրոց եմ գալիս:

(Տասն) օր է, որ բակ չեմ իջել:- Տասներորդ օրն է, ով բակ չեմ իջել։

(Երեք) դասարանցի քույրիկս երկու տարով փոքր է ինձնից:- Երրորդ դասարանցի քւյրիկս երկու տարով փոքր է ինձնից։

Երկիր թռչող յուրաքանչյուր (երկու) նավն ինձ հյուրեր է բերում:- Երկինք թռչող յուրաքանչյուր երկրորդ նավն ինձ հյուրեր է բերում։

Խաղի (երեսունհինգ) րոպեում եղբայրս գոլ խփեց:- Խաղի երեսունհիգերորդ րոպեում եղբայրս գոլ խփեց։

Մեկից սկսած յուրաքանչյուր (տասներկու) թիվն աոանց մնացորղի կբաժանվի տասներկուսի:-Մեկից սկսած յուրաքանչյուր տասներկուերորդ թիվն աոանց մնացորղի կբաժանվի տասներկուսի:

Յուրաքանչյուր (չորս) ամսվա (քսանութ) օրը նվիրում էր աշխատանքսւյին սեղանն ու պահարանը կարգի բերելուն:-Յուրաքանչյուր չորորդ ամսվա քսանութերորդ օրը նվիրում էր աշխատանքսւյին սեղանն ու պահարանը կարգի բերելուն:
Իմ (մեկ) գործը քեզ սիրով օգնելն է:-Իմ արաջին գործը քեզ սիրով օգնելն է:

Կյանքի (ութսուներկու) տարում որոշեց հեծանիվ քշել:-Կյանքի ութսուներկուերորդ տարում որոշեց հեծանիվ քշել:

102.      Փակագծում տրված գոյականները գրի´ր եզակի կամ հոգնակի ձևով (պահանջվող ձևն ինչպե՞ս գտար):

(Տղա) համարձակ աոաջ եկավ: (Օր) ամառանոցում արագ ու հետաքրքիր են անցնում: Ծովափի ժայոերին թառել են սպիտակ (թռչուն): (Ոստիկան) այդ տանը մի իսկական գա­զանանոց հայտնաբերեցին: (Մարդ) կարող են հիսուն ձևով «այո» ասել, բայց այդ բառի գրության միայն մեկ (ձև) կա: Այդ լճի (ջու ր) երբեք չի սաոչում: Մաքուր, անձրևից դեռ թաց (փողոց) դատարկ էր: Հավանաբար (մարդ) քնած էին:

Տղան համարձակ աոաջ եկավ: Օրերը ամառանոցում արագ ու հետաքրքիր են անցնում: Ծովափի ժայոերին թառել են սպիտակ թռչունները: Ոստիկանները այդ տանը մի իսկական գա­զանանոց հայտնաբերեցին: Մարդիկ կարող են հիսուն ձևով «այո» ասել, բայց այդ բառի գրության միայն մեկ ձևը կա: Այդ լճի ջուրը երբեք չի սաոչում: Մաքուր, անձրևից դեռ թաց փողոցը դատարկ էր: Հավանաբար մարդիկ քնած էին:

103.      Որոշի´ր, թե ընդգծված բառին տրված հարցերից ո՞րն է համապատասխանամ:

Հեռվում երևացին նավեր: (ի՞նչ, ինչե՞ր)

Հեռվում երնացողը նավ էր: (ի՞նչ, ինչե՞ր)

Քաղաքում կային այգիներ: (ի՞նչ, ինչե՞ր)

Դա քաղաքի ամենամեծ այգին էր: (ի՞նչը, ինչե՞րը)

Ի՜նչ ծանոթ ձայն էր: (ի՞նչ, ինչե՞ր)

Դրսից ծանոթ ձայներ էին լսվում: (ի՞նչ, ինչե՞ր)
Եթե բարձր ձայներ, անպայման կլսեինք: (ինչե՞ր, ի՞նչ աներ)   ,

Ձեր տղան էր եկել: (ո՞վ,ովքե՞ր)

Տղաներ եկան, որ օգնեն: (ո՞վ, ովքե՞ր)

Դա առաջնորդին ծանոթ նետ էր: (ի՞նչ, ինչե՞ր, ի՞նչ աներ)
Տղան փետու րներից սարքել էր նետեր: (ի՞նչ, ինչե՞ր, ի՞նչ աներ)

Որ դիպուկ նետեր, ոսկե խնձորը կգցեր: (ի՞նչ, ինչե՞ր, ի՞նչ աներ)

April 25

Գործնական քերականություն

88     Նախադասությունն ընդարձակի´ր` ավելացնելով ո”ւմ կամ  ի՞նչը հարցերին պատասխանող բառեր կամ բառակապակցություններ:

Օրինակ ՝ Հանկարծ որսորդը նկատեց: — 1. Հանկարծ որ­սորդը շարժում նկատեց: 2. Հանկարծ որսորդը  նկատեց ըն­կերոջը:

Սարդն ամբողջ կյանքում հաշվում է:

Սարդն ամբողջ կյանքում հաշվում է իր որսի քանակը:

Սարդն ամբողջ կյանքում հաշվում է իր որսին տրամադրված ժամանակը:

Սարդն ամբողջ կյանքում հաշվում է իր թույնի համեմատությունը:

Հնէաբանները գտել են:

Հնէաբանները գտել են հնագույն գեղարվեստական կտավներ:

Հնէաբանները գտել են քարանձավում գտնված մարդկային ոսկորներ:

Հնէաբանները գտել են անցյալ դարի վկաների գրավոր ապացույցները

Շնաձուկը կերավ:

Շնաձուկը կերավ մի մեծ ձուկ, որը բավականին ծանր էր:

Շնաձուկը կերավ փոքր ձուկ, որն էր իր որսը:

Շնաձուկը կերավ անասելի արագությամբ:

Բնությունն իր ներկատախտակի բոլոր գույներով էր զարդարել:

Բնությունն իր ներկատախտակի բոլոր գույներով էր զարդարել ամառային դաշտերը:

Բնությունն իր ներկատախտակի բոլոր գույներով էր զարդարել լեռների վերևը:

Բնությունն իր ներկատախտակի բոլոր գույներով էր զարդարել ցերեկային երկինքն ու մայրամուտի գույները:

89   Նախադասությունները լրացրո´ ւ: Գրածդ բայերն  ընդգծի´ր:

Եթե ոչ մեկին ոչինչ չարգելեն… :
Եթե ոչ մեկին ոչինչ չարգելեն, մարդիկ կսկսեն իրենց լիովին ազատ զգալ:

Եթե մարդիկ լաց լինելն ու ծիծաղելը մոոանան :

Եթե մարդիկ լաց լինելն ու ծիծաղելը մոոանան առանց սահմանների, ապա նրանք կկորցնեն իրենց զգացողությունները:

Եթե ինձ ստիպեն ամեն օր առավոտից իրիկուն խաղալ….:
Եթե ինձ ստիպեն ամեն օր առավոտից իրիկուն խաղալ, ես կթուլանամ և կհոգնեմ

Եթե դպրոցական օրենքները աշակերտները հաստատեն….:

91  Գրի´ր արմատի կրկնությամբ  կազմված, գծիկով գրվող բարդ բառեր (օրինակ՝ շուտ-շուտ, երբեմն-երբեմն):

շուտ-շուտ

երբեմն-երբեմն

հազվադեպ-հազվադեպ

շատ-շատ

քիչ-քիչ

միասին-միասին

երբ-երբ

դանդաղ-դանդաղ

առավոտ-առավոտ

հոգով-հոգով

95. Հարցում արտահայտող բառերի փոխարեն համապատասխան բառեր կամ բառակապակցություններ գրելով՝ նախադասություննե´ր ստացիր:

Օրինակ՝ Ինչքա՞ն ժամանակ ո՞վ ի՞նչ էր անում ինչի՞ ի՞նչը-Ամբողջ օրը կինը փնտրում էր աղմուկի պատճառը:
Ինչպիսի՞ ի՞նչը ի՞նչ էր անում:
Ինչպիսի խաղը խաղում էին երեխաները հոնքերում:
Քանի՞ ինչե՞րը ի՞նչ արեցին, որտե՞ղ:
Քանի երեխաներ մասնակցեցին խաղին, ու որտեղ խաղացին:
Ո՞ւմ ի՞նչը  ի՞նչ էր անում, որտե՞ղ:
Ո՞ւմ դուստրերը խաղում էին այգում, ու որտեղ:
Ո՞ր ո՞վ ի՞նչ արեց, ե՞րբ:
Ո՞ր ուսուցիչը բացատրեց դասը երեկոյան ժամերին, ե՞րբ:

April 16

Հավասարումներին հանգող խնդիրներ

Դաս 6

Հավասարումներին հանգող խնդիրներ

Հավասարումները շատ կարևոր դեր են կատարում տեքստային խնդիրների լուծման ժամանակ։ Բանն այն է, որ խնդիրների պահանջները կարելի է գրի առնել հավասարման տեսքով։ Դրանով խնդրի լուծումը հանգեցվում է ստացված հավասարման լուծմանը։ Այդ հեշտ է անել, քանի որ հավասարման լուծման հաշվեկանոնը մեզ հայտնի է։ Օրինակ՝ Խնդիր 1։ Մինչև ճանապարհի վերջնակետին հասնելը գնացքը կանգ է առել մի կայարանում։ Այնտեղ գնացքից իջել է 151 ուղևոր, գնացք են նստել 89-ը։ Գնացքում քանի՞ ուղևոր է եղել մեկնակետից ճանապարհվելիս, եթե վերջնակետին է հասել 320 ուղևոր։ Լուծում։ x-ով նշանակենք մեկնակետում գնացք նստած ուղևորների քանակը։ Այն բանից հետո, երբ 151 ուղևոր իջել է, ուղևորների քանակը դարձել է x – 151։ Ապա՝ գնացք է նստել ևս 89 ուղևոր, ուրեմն երթուղու վերջնակետին հասել է (x –151) + 89 ուղևոր։ Բայց խնդրի պայմանների համաձայն՝ նրանց քանակը 320 է, ուստի ստանում ենք հետևյալ հավասարումը. (x –151) + 89= 320։ Լուծենք հավասարումը հաշվեկանոնի միջոցով։ Ունենք. x – 151 = 320 – 89, x – 151 = 231, x = 231 + 151, x = 382։ Խնդիր 2։ Երկու քաղաքներից միաժամանակ իրար ընդառաջ են դուրս եկել երկու գնացքներ։ Առաջին գնացքի արագությունը 60 կմ/ժ է, իսկ երկրորդինը՝ 70 կմ/ժ։ Դուրս գալուց քանի՞ ժամ անց գնացքների միջև եղած հեռավորությունը հավասար կլինի 90 կմ-ի, եթե քաղաքների միջև եղած հեռավորությունը 480 կմ է։ Լուծում։ Ենթադրենք՝ դուրս գալուց x ժամ անց գնացքների միջև հեռավորությունը կլինի 90 կմ։ Այս ժամանակահատվածում առաջին գնացքը կանցնի 60x կմ, իսկ երկրորդը՝ 70x կմ։ Ուրեմն քաղաքների միջև եղած հեռավորությունը հավասար է 60x + 90 + 70x։ Քանի որ ըստ խնդրի պայմանների՝ այդ հեռավորությունը 480 կմ է, ուստի ստանում ենք հետևյալ հավասարումը. 60x + 90 + 70x = 480։ Լուծենք այդ հավասարումը. 60x + 70x = 480 – 90, 130x = 390, x = 3։ Պատասխան՝ 3 ժամ անց։

Առաջադրանքներ

  1. x-ի ո՞ր արժեքի դեպքում 8 ⋅ x + 5 արտահայտությունը կունենա 29 արժեքը:
    x=3
  2.  Տուփի մեջ կոճակներ կային։ Երբ տուփի մեջ դրեցին ևս 30 կոճակ, նրանց քանակը դարձավ 95։ Քանի՞ կոճակ կար տուփի մեջ։ 
    65 կոճակ
  3.  Ջահի լամպերից 27-ն այրվել էին, և դահլիճը լուսավորվում էր 323 լամպով։ Ընդամենը քանի՞ լամպ կար ջահի վրա։ 
    350 լամպ
  4. ABC եռանկյան պարագիծը 57 սմ է, AB կողմի երկարությունը՝ 26 սմ, AC-ինը՝ 10 սմ։ Որքա՞ն է BC կողմի երկարությունը։ 
    BC = 21 սմ
  5. Երկու տակառներից առաջինում կար 48 լ ջուր, երկրորդում՝ 30 լ։ Ինչքա՞ն ջուր պիտի վերցվի առաջին տակառից, որպեսզի երկու տակառներում մնա ընդամենը 60 լ ջուր։
    18 լ ջուր
  6. Գնացքը A քաղաքից B քաղաքն էր գնում 55 կմ/ժ արագությամբ, իսկ B-ից A՝ 60 կմ/ժ արագությամբ։ A-ից B գնալու և վերադառնալու համար, չհաշված կանգառները, գնացքին անհրաժեշտ եղավ 23 ժ։ Քանի՞ կիլոմետր է A-ից մինչև B։

April 16

Գործնական քերականություն

55. Տրված ածականներից ի՞նչ անել  կամ ի՞նչ լինել հարցին պատասխանող բայեր  կազմի´ր և դրանց մեջ բայ կազմող  մասնիկներն ընդգծի´ր:

Գեղեցիկ, հպարտ,  տգեղ, մեծ, փոքր, չար, չոր, թարմ, խոնավ, սև, բարձր, մանր, ճերմակ, դալուկ, ծանր:

Գեղեցիկ – գեղեցկանալ

Հպարտ – հպարտանալ

Տգեղ – տգեղանալ

Մեծ – մեծանալ

Փոքր – փոքրանալ

Չար – չարանալ

Չոր – չորանալ

Թարմ – թարմանալ

Խոնավ – խոնավանալ

Սև – սևանալ

Բարձր – բարձրանալ

Մանր – մանրանալ

Ճերմակ – ճերմակել

Դալուկ – դալուկել

Ծանր – ծանրանալ

56. Տրված ձայնարկություններից գոյականներ և բայեր (առարկա և գործողություն ցույց տվող բառեր) կազմի´ր: Արմատների  գրությունն ինչպե՞ս փոխվեց:

Օրինակ՝ թը՜շշ-թշշոց-թշշալ:

Բը՜զզ, դը՜ռռ, չրը՜խկ, ծի՜վ-ծի՜վ, բա՜,  տը՜զզ, կը՜ռռ, թը՜խկ, մը՜ռռ, թի՜ռ:

Բը՜զզ-բզզոց-բզզալ
դը՜ռռ-դռռոց-դռռալ
չրը՜խկ-չրըխկոց-չրըխկալ
ծի՜վ-ծի՜վ-ծիվծվոց-ծիվծվալ
բա՜-բականչ-բականչել
տը՜զզ-տզզոց-տզզալ
կը՜ռռ-կրռոց-կրռալ
թը՜խկ-թխկոց-թխկալ
մը՜ռռ-մռռոց-մռռալ
թի՜ռ-թիռոց-թիռալ

April 16

ДЖАННИ РОДАРИ

Детство

Родари появился на свет 23 октября 1920 года в Северной Италии (г. Оменья). С детства мальчик проявлял любовь к литературе, изобразительному искусству и музыке. Его отец был хозяином небольшой пекарни, но рано умер от пневмонии, оставив жену и трех сыновей в очень затруднительном финансовом положении. Мать устроилась работать горничной, ее доход а едва хватало на пропитание. Бедность не позволила Джанни поступить в обычную школу. Ему пришлось учиться в духовной семинарии. Учеба там была скучна для творчески настроенного Родари, но здесь он имел доступ к богатой библиотеке и смог познакомиться с трудами выдающихся авторов.

Юность

Окончив обучение, Джанни Родари в 1937 году работал в начальной школе учителем. В это же время создатель «Приключений Чиполлино» был вольным слушателем в Миланском университете. Он получал огромное удовольствие от работы с детьми, его творческий подход позволял легко и интересно донести до аудитории даже самые сложные темы. Но остаться учителем Родари было не суждено.

Неудовлетворительное состояние здоровья не позволило Джанни Родари пойти на фронт. Военные времена унесли жизнь нескольких близких друзей автора, многие подвергались арестам. Брат Чезарре был отправлен в концентрационный лагерь. Все это стало причиной его участия в Движении Сопротивления и вступления в 1944 году в Коммунистическую партию Италии.

Зрелые годы

В 1948 г. Джанни стал работать в газете «L’Unita». После тяжелого труда журналиста предложение вести детскую страничку в газете стало подарком для писателя. Здесь он впервые публикует свои сказки и стихи. А в начале 50-х годов он возглавляет новый детский еженедельник «Пионер». В 1951 году в печать выходит его сборник стихов и «Приключения Чиполлино». В 1952 году Родари побывал в СССР.

Вскоре он зарегистрировал брак с Марией Терезой Феретти и стал отцом дочери Паолы.

Своей широкой известностью Родари обязан, в первую очередь, Самуилу Маршаку, который сделал первый перевод «Приключений Чиполлино» на русский язык. Книга быстро завоевала расположение советского читателя, следом пришла и мировая слава.

В 1970 году Джанни Родари получил высочайшую награду в области детской литературы — премию Ганса Христиана Андерсена. Скончался выдающийся сказочник 14 апреля 1980 года.

Сроки проекта : 14-18 апреля 2025 г.

Цель проекта:

Развить у учащихся навыки анализа литературного текста, умение находить связи между художественным произведением и реальной жизнью, формировать активную гражданскую позицию, умение рассуждать о таких ценностях, как свобода, справедливость, дружба, гражданская ответственность.


Задачи проекта:

  1. Познакомить учащихся с творчеством Джанни Родари и его сказкой «Чиполлино».
  2. Научить анализировать поведение литературных героев и сравнивать их с современными реалиями.
  3. Развивать навыки критического мышления, командной работы и публичных выступлений.
  4. Воспитывать чувство справедливости, сочувствия и желания помогать другим.
  5. Развивать творческие способности (написание эссе, создание презентаций, комиксов, театрализации и т.д.).

Ход проекта:

1. Вводный этап (1–2 занятия):

  • Краткое знакомство с автором Джанни Родари.
  • Совместное чтение и обсуждение ключевых глав сказки «Чиполлино».
  • Просмотр мультфильма или фильма по мотивам произведения (по желанию).

2. Аналитическая часть:

Главные герои

  • Чиполлино — главный герой, мальчик-луковка, храбрый, добрый, справедливый.
  • Принц Лимон — злой правитель.
  • Синьор Помидор — его помощник, страж порядка.
  • Груша — добрый старик, которого арестовали.
  • Вишенки, Редиска, Тыква и другие овощи — друзья Чиполлино, борцы за справедливость.

Краткое содержание

Мальчик-луковка Чиполлино борется против несправедливости и произвола властей в овощном королевстве. Он помогает бедным, защищает друзей, попадает в тюрьму, но в итоге справедливость побеждает.

Разбор главных героев, их поступков, мотивов.

Сравнение сказочного мира с реальным (кто такие Принц Лимон, Синьор Помидор, Чиполлино — какие социальные роли они отражают?).

Обсуждение: можно ли считать Чиполлино «героем нашего времени»?

3. Исследовательская часть:

Главная идея

  • Дружба и справедливость сильнее страха и несправедливости.
  • Борьба с тиранией — дело каждого честного человека.
  • Мини-исследование на тему: «Какие несправедливости бывают в современном мире?», «Какие герои сегодня борются за справедливость?»
  • Интервью с родителями/старшими на тему: «Какие сказки учили их справедливости и почему?»

4. Творческая часть:

(каждая группа выбирает одно направление):

  • Подготовка сценки или инсценировки фрагмента сказки.
  • Написание эссе/мини-сочинения: «Если бы я был Чиполлино…»
  • Изготовление плакатов или коллажа на тему «Справедливость глазами подростка»..

🎓 Конечный результат проекта:

  • Проектная защита: презентация групповых работ (в виде театрального представления, выставки комиксов, презентаций, эссе и т.д.).
  • Выводы: учащиеся формулируют, какие ценности передаёт эта сказка, чему она может научить подростков сегодня. Дружба и справедливость сильнее страха и несправедливости. Борьба с тиранией — дело каждого честного человека.

Сказка весёлая, но с глубоким смыслом. Она учит быть добрым, не бояться защищать слабых и бороться за правду, была экранизирована и поставлена в театрах.

Сюжет

В городе, населённом  овощами, ягодами и фруктами, мальчик-луковка Чиполлино спасается бегством от солдат принца Лимона. Сапожник Виноград помогает ему скрыться, пряча от погони в своём доме. Чиполлино рассказывает, что во время шествия принца Лимона по улицам он случайно наступил тому на ногу и в испуге убежал.

Придя в ярость, принц приказывает отыскать виновного. Старый Чиполлоне, отец Чиполлино, чтобы спасти сына, берёт вину на себя. Как преступника, его сажают в тюрьму. Узнав об этом, Чиполлино при помощи скрипача Груши, отвлекающего тюремщика музыкой, проникает в тюрьму, где Чиполлоне объясняет ему, что принцу Лимону не по душе порядочные люди. Чиполлино обещает отцу вернуться и освободить всех незаслуженно арестованных. Отец говорит, что это не так легко, и советует Чиполлино подумать теперь о себе.

На улице Чиполлино грустит, вспоминая слова отца, но скрипач Груша успокаивает Чиполлино и ведёт его знакомить со своими друзьями. Увидев проезжающего мимо синьора Помидора, Чиполлино обзывает его томатом в манной каше.

Кум Тыква строит себе дом из пары кирпичей и нескольких досок на участке графинь Вишен с разрешения их покойного отца. Сапожник, дядюшка Виноград, приносит куму подарок — ещё один кирпич. На место стройки прибывает синьор Помидор, местный эконом, который, разозлившись, первым же делом распоряжается конфисковать дом и посадить злую собаку на место кума Тыквы. Но Помидора отвлекает Чиполлино, спасая тем самым дом кума Тыквы от притеснений. Чиполлино выстрелил едким луковым соком в глаза синьору Помидору, и он расплакался и уехал, при этом сказав Чиполлино, что он дорого заплатит за его слёзы.

Пока Чиполлино чистил всем ботинки за 10 лир, ему помешала гусеница, которая тоже хотела почистить свои ботинки. А в это время синьор Помидор приводит своё распоряжение в исполнение: два солдата-Лимончика прогоняют кума Тыкву и сажают на его место пса, который хотел пить. Чиполлино и его друзьям удаётся усыпить пса снотворным.

Забранный дом друзья доверяют дядюшке Чернике, при этом накрыв первый листьями, чтобы никто его не заметил. Утром синьор Помидор упрекает пса в том, что он не сумел уберечь дом, и пытается узнать, кто его похитил. Солдаты арестовывают за похищение дома кума Тыкву, его внучку — куму Тыквочку, сапожника Винограда и скрипача Грушу. Чиполлино, узнав об этом от Редиски, решает любой ценой спасти друзей и знакомится с графом Вишенкой. Синьор Помидор, увидев троицу, решает поймать Чиполлино, но тот удирает. Граф Вишенка, беспокоясь за Чиполлино, падает в обморок.

Заболевший граф Вишенка вдруг вспоминает Чиполлино и Редиску. Графини Вишни — его тётушки, потрогав лоб, подумали, что у него жар, и решают вызвать врача, при этом посетовав на расходы на лечение. Когда граф выздоровел, то ночью, когда синьор Помидор заснул, взял из одного из его носков ключ от подвала и передал его Кактусу. Кактус проводит друзей в замок и помогает спасти арестованных. Обнаружив пропажу арестованных, принц Лимон и синьор Помидор решают арестовать Чиполлино. Обеспокоенные графини Вишни решают немедленно уехать за границу и взять графа Вишенку с собой, но тот в итоге остаётся.

На следующий день ведётся розыск Чиполлино. Для этого наняли сыщика Моркоу и его собачку Пылесосика. Во время поисков он обнаружил домик Тыквы, а солдаты расклеили повсюду плакаты о розыске Чиполлино за 100 000 лир. На каждом плакате Редиска подрисовывала на лице Чиполлино бороду, усы и другие ложные внешние приметы, чтобы спасти его. Солдаты успешно находили похожих «преступников» и арестовывали их. Когда Моркоу остановил Чиполлино ручкой зонта, как ловушкой, то его собака обратила внимание на другую и бросилась за ней в погоню. При этом Пылесосик повлёк за собой мистера Моркоу, и последний, потеряв одежду, убежал из города, при этом догнав карету, на которой графини Вишни уехали за границу.

Тогда солдаты-Лимончики сами арестовали Чиполлино. К вечеру Кактус несёт напильник, чтобы помочь Чиполлино выбраться из тюрьмы, и цветы, чтобы «поздравить» Лимонишку с поимкой «главного преступника». А в это время сапожник Виноград, профессор Груша, Редиска и кума Тыквочка играют мелодию свободы, чтобы отвлечь внимание тюремщика. Когда Кактус вручил Лимонишке цветы, то последний взял один из цветов и сказал, что он торопится вместе с другими солдатами учинить расправу куму Тыкве и уничтожить его домик.

Огласив введение новых налогов, принц Лимон во избежание «беспорядков» намеревается принародно уничтожить домик кума Тыквы выстрелом из пушки. Однако подоспевший Чиполлино вместе с отцом и друзьями заграждают жилище собой. В итоге принц Лимон случайно подставляется под выстрел пушки и погибает, а синьор Помидор и солдаты-Лимончики совершают побег, но тонут в море. Чиполлино, его отец и их друзья строят себе большой дом.

Дж.Родари написал также множество сказок для детей ,они учат добру и хорошему отношению к своим близким .

В этих сказках и юмор, и мудрость, и грусть. Автор стоит за правду, восхищается смелыми, добрыми, умными людьми. Тема несправедливости, бедности, глупости и жадности, гордости королей и генералов. Тема детства и мечты. Дети живут в своем мире, где с ними случаются чудеса. Они любят мороженое, и могут съесть целую дорогу из шоколада. Всем детям нравятся сказки. Все дети хотят мира и счастья. Автор мечтает о будущем, где люди больше не будут плакать. Сказка учит верить в добро, бороться за правду, быть честным, благодарным, любить свою семью. Учит сочувствовать чужой беде, дружить, хорошо учиться, трудиться.

КРАТКИЙ СЮЖЕТ САМЫХ ИЗВЕСТНЫХ ПРОИЗВЕДЕНИЙ РОДАРИ

В будущем в Музее Прошлого под стеклом лежало слово «плакать». Школьники Завтрашнего Дня не понимали его значения. Учительница показала им сосуд со слезами и объяснила, что раньше люди плакали от горя. Но дети не могли этого понять — в их счастливой стране уже не было причин для слёз.

Когда девочка болела, её куклы тоже должны были болеть за компанию. Дедушка играл роль доктора и лечил кукол. Он ставил диагнозы вроде «неплохой капризит» или «острый приступ клубничного перекормита» и прописывал необычные лекарства — микстуру из синего карандаша или растирание фантиком от конфеты.

Каждое воскресенье синьор Чезаре брился опасной бритвой, а его шестилетний сын Франческо сидел рядом с ватой и пластырем, ожидая, когда отец порежется. Синьор Чезаре специально старался быть невнимательным, чтобы порезаться и позволить сыну полечить его. Так каждое воскресенье он дарил сыну капельку крови.

Один дедушка совсем не умел рассказывать сказки. В его версии Красная Шапочка становилась то Жёлтой, то Зелёной, несла бабушке картофельную шелуху, встречала жирафа вместо волка, а волк советовал ей сесть на трамвай и купить мороженое. Но внучка всё равно любила его сказки, и дедушка всегда покупал ей мороженое.

СКАЗКИ ПО ТЕЛЕФОНУ

«Сказки по телефону» Джанни Родари — это книга увлекательных историй, которая впервые была опубликована в 1962 году. Читая предисловие, мы узнаём, что сказки рассказывает своей дочери очень занятой синьор Бьянки. Он был торговым агентом фирмы, и шесть дней в неделю колесил по всей Италии. У него была маленькая дочка, которая не могла уснуть, пока ей не расскажут сказку. Мама ей уже по три раза рассказала все, что знала. Каждый вечер ровно в девять часов синьор Бьянки звонил домой и рассказывал по телефону новую сказку, которую придумывал сам. Они не очень длинные. Ведь синьору Бьянки приходилось платить за междугородный разговор из своего кармана. Вот эти сказки и собраны в книгу.